Elke doorgewinterde ouder weet dat ’s ochtends vroeg wakker worden een van de grootste uitdagingen omtrent slaap. In deze blogpost duiken we in de wetenschap achter waarom baby’s vroeg wakker worden en wat je kunt doen om je baby langer te laten slapen tijdens de vroege ochtenduurtjes. Van inzicht in het circadiaans ritme tot een consistente bedtijdroutine, we behandelen alles wat je moet weten om je kleintje de rustgevende slaap te geven die het nodig heeft.
Inhoudsopgave
Normale slaappatronen voor baby’s
Voordat we duiken in de redenen waarom baby’s vroeg wakker worden is het belangrijk om eerst te bespreken wat de normale slaappatronen voor baby’s zijn. Baby’s verschillen qua karakter en uiterlijk, maar ook hun slaaproutines verschillen. Het is belangrijk te beseffen dat wat typisch is voor de ene baby anders is dan voor de andere.
Het slaappatroon van een baby verandert van week tot week, en soms zelfs van dag tot dag. Dit komt doordat veel verschillende factoren de slaap van baby’s beïnvloeden. Een grote invloed op slaap hebben bijvoorbeeld: de ontwikkeling van jouw baby, ongemakken, ziekte, en prikkels van de dag die verwerkt moeten worden. Er zijn echter algemene richtlijnen waarmee je kunt bepalen of het slaappatroon van jouw baby binnen de norm valt.
0-3 maanden: In de eerste maanden van het leven ontwikkelen baby’s hun slaapschema en kennen nog geen verschil tussen dag en nacht. Gemiddeld slapen ze 16 à 17 uur per dag en zijn tussen dutjes in meestal maximaal 1 uur wakker.
4-6 maanden: Op deze leeftijd worden baby’s zich meer bewust van hun omgeving en beginnen ze het grootste deel van de uren ’s nachts te slapen. Ze slapen nu gemiddeld 14 à 15 uur per dag en blijven tussen dutjes 2 à 3 uur wakker.
7-9 maanden: Baby’s van deze leeftijdsgroep slapen gemiddeld nog 13 à 14 uur per dag. Hiervan slapen ze ’s nachts ongeveer 11 uur en overdag nog 2 à 3 uur in 2 à 3 dutjes, waartussen ze 3 tot 4 uur wakker zijn.
10-12 maanden: baby’s van bijna 1 jaar hebben nog steeds 13 à 14 uur slaap per dag nodig, waarvan het grootste deel ’s nachts. Overdag slapen ze meestal nog 2 keer en blijven tussen dutjes 3 tot 4,5 uur wakker.
Zoals je ziet beschrijven we geen bedtijd en waaktijd. Dit komt doordat deze sterk uiteen lopen per baby maar ook per periode. Zo is het mogelijk dat jouw baby de ene week om 4 uur ’s ochtends wakker wordt, terwijl hij de week daarna weer tot 8 uur doorslaapt. Zolang jouw baby in totaal aan genoeg slaap komt, is dit geen probleem voor jouw baby. Maar het is natuurlijk mogelijk dat je zelf uitgeput raakt en daarom wil dat jouw baby langer doorslaapt. In dat geval is het slim om te bekijken of er bepaalde oorzaken zijn voor het vroege waken. Met die kennis pas je daarna eenvoudig de juiste strategie om jouw kleintje langer te laten slapen.
De oorzaken van vroeg wakker worden vaststellen
Baby’s worden om verschillende redenen vaak vroeger wakker dan hun ouders wensen. Enkele veel voorkomende oorzaken van vroeg wakker worden zijn:
- Honger: baby’s hebben vaak honger. Dit komt doordat de maag van een baby nog klein is en melk snel in de maag verteert wordt. Hierdoor worden ze ’s nachts nog vaker wakker, en worden ze ’s ochtends soms ook vroeger wakker.
- Volle luier: een poepluier of lekkende luier is ongemakkelijk voor een baby. Een volle luier dan ook vaak de oorzaak van het vroeg wakker worden van baby’s.
- Temperatuur: een baby die het te warm of te koud heeft ontwaakt sneller, dan een baby die comfortabel warm in bed ligt.
- Ongemak of ziekte: pijn, ziekte en ongemak leiden meestal tot onrustig slapen en vroeg wakker worden. Zo heeft jouw baby misschien last van doorkomende tandjes, griepsymptomen, of ongemakkelijke kleding.
- Ontwikkeling: baby’s bereiken belangrijke mijlpalen in hun ontwikkeling tijdens het eerste jaar. Zo leren ze rollen, zitten en staan. Deze grote ontwikkelingen veroorzaken mogelijk het onrustig slapen en vroeg wakker worden van jouw baby. Deze periodes vallen meestal samen met een slaapregressie, waardoor jouw baby vroeger wakker wordt dan normaal.
- Veranderingen in het dagelijkse schema: als er grote veranderingen zijn in het dagelijkse schema van een baby, leidt dit soms tot onrustig slapen en vroeg wakker worden. Je kindje heeft dan namelijk tijd nodig om zich aan te passen aan het nieuwe ritme.
- Overstimulatie: veel prikkels tijdens de dag en vlak voor het slapen gaan zorgen voor een onrustig slaappatroon. Je kindje moet dan ’s nachts extra veel verwerken en gaat daardoor meestal onrustiger slapen, met vroeg ontwaken als gevolg.
- Gebrek aan slaap: dit klinkt heel tegenstrijdig, maar een tekort aan slaap is misschien de oorzaak van het vroege ontwaken van jouw baby. Een baby die overdag voldoende dutjes heeft, zal ook ’s avonds beter in slaap komen en ’s nachts rustiger doorslapen.
Het is belangrijk om de onderliggende oorzaken van het vroege ontwaken te identificeren om een effectieve strategie te ontwikkelen om je baby te helpen langer te slapen.
De beste strategieën om jouw baby langer te laten slapen
Wanneer je de oorzaak van het vroege ontwaken van jouw baby hebt bepaald is het tijd om de bijpassende strategie uit te voeren.
Honger
- Zorg voor een goed voedingsschema overdag om ervoor te zorgen dat jouw baby voldoende voeding krijgt en minder honger heeft ’s nachts.
- Geef een voedzame avondmaaltijd aan je baby, zodat hij langer verzadigd blijft.
- Voedt de baby nog een keer voordat je zelf naar bed gaat, om ervoor te zorgen dat hij/zij minder honger heeft in de vroege ochtend. Deze voeding wordt ook wel een droomvoeding genoemd.
Volle luier
- Verschoon de luier voordat je zelf naar bed gaat, om ervoor te zorgen dat de baby de rest van de nacht comfortabel ligt.
- Gebruik een extra absorberende luier voor de nacht.
- Probeer de baby zachtjes te verschonen in het donker, zodat hij/zij minder wakker wordt.
Temperatuur
- Zorg ervoor dat de temperatuur op de babykamer een comfortabele temperatuur heeft. Een temperatuur tussen 17-22 graden is ideaal.
- Gebruik een slaapzak of dekentje om de baby warm te houden zonder hem te oververhitten.
- Controleer regelmatig of jouw baby niet te warm of te koud is en pas indien nodig de temperatuur aan.
Ongemak of ziekte
- Neem contact op met de huisarts als je denkt dat jouw baby ziek is of pijn heeft.
- Gebruik een speciale zalf of gel voor doorkomende tandjes om de pijn te verlichten.
- Controleer regelmatig of de kleding van de baby nog comfortabel zit.
Ontwikkeling
- Accepteer dat deze fase bij de ontwikkeling van jouw baby hoort. Onrustig slapen vanwege de ontwikkeling hoort er bij en gaat weer over.
- Stimuleer je baby overdag in de ontwikkeling zodat hij voldoende beweging krijgt en de nieuwe vaardigheden snel onder de knie heeft.
- Zorg voor een rustige slaapomgeving zodat de baby niet te veel prikkels krijgt ’s nachts en zich kan concentreren op slapen.
Veranderingen in het dagelijkse schema
- Introduceer nieuwe veranderingen geleidelijk en geef de baby de tijd om eraan te wennen.
- Pas de slaaproutine van de baby aan om de veranderingen in het dagelijkse schema op te vangen.
- Blijf consequent, zo past jouw baby zich makkelijker aan aan het nieuwe schema.
Overstimulatie
- Verminder de hoeveelheid prikkels vlak voor bedtijd.
- Zorg voor rust momenten gedurende de dag en geef jouw baby de kans om voldoende dutjes te doen.
- Zorg voor een rustige slaapomgeving met weinig afleiding.
Gebrek aan slaap
- Zorg voor een regelmatig slaapschema overdag om te zorgen dat de baby voldoende rust krijgt.
- Verleng de dutjes overdag, indien nodig, om de baby voldoende rust te geven.
- Pas de bedtijd van de baby aan om te zorgen dat hij voldoende slaap krijgt.
Oorzaak | Strategieën |
---|---|
Honger | Zorg voor een goed voedingsschema overdag, geef een voedzame avondmaaltijd, voed de baby nog een keer voordat je zelf naar bed gaat |
Volle luier | Verschoon de luier voordat je zelf naar bed gaat, gebruik een extra absorberende luier, zachtjes verschonen in het donker |
Temperatuur | Zorg voor een comfortabele temperatuur in de babykamer, gebruik een slaapzak of dekentje, controleer regelmatig de temperatuur |
Ongemak of ziekte | Neem contact op met de huisarts, gebruik speciale zalf of gel voor doorkomende tandjes, controleer regelmatig of de kleding van de baby nog comfortabel zit |
Ontwikkeling | Accepteer dat onrustig slapen erbij hoort, stimuleer de baby overdag, zorg voor een rustige slaapomgeving |
Veranderingen in het dagelijkse schema | Introduceer nieuwe veranderingen geleidelijk, pas de slaaproutine van de baby aan, blijf consequent |
Overstimulatie | Verminder de hoeveelheid prikkels voor bedtijd, zorg voor rustmomenten gedurende de dag, rustige slaapomgeving |
Gebrek aan slaap | Zorg voor een regelmatig slaapschema overdag, verleng de dutjes indien nodig, pas de bedtijd aan |
BONUSTIP
Soms helpt het om jouw baby voor de laatste uurtjes bij jullie in bed te nemen. Bekijk hiervoor de tips voor veilige samen slapen met een baby.
Met de bovenstaande strategieën help je jouw baby langer doorslapen en gezonde slaapgewoonten te ontwikkelen. Blijft jouw baby toch vroeg wakker worden? Dan is het misschien tijd om hulp in te schakelen!
Wanneer hulp vragen
Je kind in slaap krijgen en door laten slapen is soms een echte uitdaging. Als jij en je partner je totaal uitgeput voelen, is het verstandig om hulp te zoeken. Er zijn verschillende plekken waar je terecht kan om jouw kleintje op een gezond slaapschema te krijgen.
Vrienden of familieleden zijn vaak een goede steun bij een serieus slaaptekort. Door een handje mee te helpen of op te passen, krijgen ouders de kans om een nachtje bij te slapen of overdag extra uit te rusten.
Professionele ondersteuning is een andere belangrijke optie voor vermoeide ouders. Een dokter of arts kijkt mee of er een onderliggend gezondheidsprobleem is dat het vroege ontwaken veroorzaakt. Daarnaast zijn er baby slaap coaches, die helpen om een gezond slaappatroon te creëren voor ouder en kind. Schroom niet om om hulp te vragen. Je hoeft het niet alleen te doen. Ze zeggen niet voor niks:
It takes a village to raise a child (betekenis: je hebt een community nodig om een kind op te voeden).
Conclusie
De sleutel om jouw baby te helpen langer te slapen, is inzicht in de normale slaappatronen van baby’s en in staat zijn om de oorzaken van vroeg wakker worden te identificeren. Als je verschillende strategieën hebt geprobeerd, maar nog steeds vindt dat jouw baby te vroeg wakker wordt, is het tijd om hulp te vragen aan een kinderarts of een slaapspecialist. Een deskundige kan helpen bij het opstellen van een aanpak op maat om jou en jouw baby de rustgevende slaap te geven die jullie nodig hebben.
Ontdek de geheimen van een betere nachtrust met Slaapwijsheid.nl en leer wat je moet doen als jouw baby niet wil slapen, hoe je met slaapregressie om moet gaan en wanneer je jouw baby wakker moet maken voor voeding.
Veelgestelde vragen
Wat zijn de normale slaappatronen voor baby’s in hun eerste levensjaar?
Baby’s hebben variërende slaappatronen, afhankelijk van hun leeftijd. Bijvoorbeeld, pasgeborenen slapen gemiddeld 16 à 17 uur per dag, terwijl baby’s van 10-12 maanden nog steeds 13 à 14 uur slaap per dag nodig hebben.
Waarom wordt mijn baby vroeg wakker?
Er zijn verschillende oorzaken voor vroeg wakker worden, zoals honger, een volle luier, temperatuurverschillen, ongemak of ziekte, ontwikkelingsmijlpalen, veranderingen in het dagelijkse schema, overstimulatie en gebrek aan slaap.
Hoe kan ik mijn baby helpen als hij vroeg wakker wordt door honger?
Zorg voor een goed voedingsschema overdag, geef een voedzame avondmaaltijd en overweeg een droomvoeding voordat je zelf naar bed gaat.
Wat kan ik doen als mijn baby vroeg wakker wordt door een volle luier?
Verschoon de luier voordat je zelf naar bed gaat, gebruik een extra absorberende luier voor de nacht en probeer de baby zachtjes in het donker te verschonen.
Hoe kan ik de slaapomgeving van mijn baby comfortabeler maken?
Zorg voor een comfortabele temperatuur in de babykamer (tussen 17-22 graden), gebruik een slaapzak of dekentje en controleer regelmatig of jouw baby niet te warm of te koud is.
Wat als mijn baby vroeg wakker wordt vanwege ontwikkelingsmijlpalen?
Accepteer dat onrustig slapen tijdens ontwikkelingsmijlpalen normaal is. Stimuleer je baby overdag en zorg voor een rustige slaapomgeving.
Hoe kan ik overstimulatie voorkomen?
Verminder de hoeveelheid prikkels vlak voor bedtijd, zorg voor rustmomenten gedurende de dag en creëer een rustige slaapomgeving.
Wat als mijn baby vroeg wakker wordt door een gebrek aan slaap overdag?
Zorg voor een regelmatig slaapschema overdag en verleng indien nodig de dutjes.
Wanneer moet ik professionele hulp zoeken voor het slaappatroon van mijn baby?
Als je verschillende strategieën hebt geprobeerd en je baby blijft vroeg wakker worden, is het raadzaam om een kinderarts of slaapspecialist te raadplegen.
Wat is de algemene aanpak om mijn baby langer te laten slapen?
Het is essentieel om de normale slaappatronen van baby’s te begrijpen en de oorzaken van vroeg wakker worden te identificeren. Vervolgens kun je gerichte strategieën toepassen om jou en jouw baby een rustgevende slaap te geven.