Help! Mijn Peuter Wil Niet Slapen – 6 Tips & Tricks

Jouw peuter wil niet slapen? Dan ben je niet alleen. Net als baby’s hebben veel peuters namelijk moeite met slapen. En dat terwijl slaap juist zo belangrijk is op deze leeftijd. Bedtijd levert daarom bij veel ouders en kinderen stress op. Gelukkig zijn er strategieën om jouw kind de rust te geven die hij nodig heeft en bedtijd snel weer een fijn moment van de dag te maken. Maar voordat we jou de 7 beste tips en tricks vertellen voor opstandige peuters, leggen we uit waardoor veel peuters niet willen slapen. Want als je jouw peuter beter begrijpt, is het ook makkelijker om samen door deze fase heen te komen.

Slaap en slaapregressie bij peuters

Slaap is belangrijk voor de lichamelijke, geestelijke en intellectuele groei van jonge kinderen. Peuters die onvoldoende slaap krijgen, hebben meer moeite met het reguleren van hun emoties. Daardoor hebben ze meer kans op prikkelbaarheid, hyperactiviteit, concentratieproblemen tijdens het spelen, en gedragsproblemen, zoals driftbuien en inzinkingen. Bovendien kan onvoldoende slaap leiden tot gezondheidsproblemen op langere termijn. Een gebrek aan energie wanneer een kind wakker is, zorgt er bijvoorbeeld vaak voor dat een kind meer eetlust heeft. Hierdoor hebben kinderen met een slaaptekort een verhoogd risico op obesitas. Maar, maak je niet meteen zorgen als jouw peuter een tijdje slechter slaapt. Peuters gaan namelijk rond hun 2e verjaardag door een belangrijke ontwikkelingsperiode die meestal gepaard gaat met een slaapregressie. Het is dus heel normaal als jouw peuter niet wil slapen.

De 2-jarige slaapregressie

Rond de 2e verjaardag of kort daarna gaan veel peuters door een periode van slaapregressie. In deze periode hebben de meeste peuters moeite met in slaap vallen, doorslapen, of dutjes doen. Misschien wordt jouw dreumes zelfs overstuur wakker of wordt jouw peuter weer heel vroeg wakker of . Deze slaapregressie wordt waarschijnlijk veroorzaakt door nieuwe mijlpalen in de ontwikkeling van jouw peuter. Een aantal belangrijke oorzaken zijn:

• Een steeds grotere behoefte om zelfstandig de wereld te ontdekken. Hierdoor zetten ze zich tegen hun ouders of verzorgers af, ook tijdens bedtijd.
• De hersenen van een peuter ontwikkelen zich op rap tempo. Je kindje leert steeds meer, maar kan al die indrukken en de bijkomende emoties nog niet goed reguleren. Hierdoor kan je kindje moeite hebben met in slaap vallen, of extra vaak wakker worden ’s nachts.
• Peuters kennen hun eigen grenzen nog niet goed. Ze willen liever door gaan met spelen en de wereld ontdekken, dan te gaan slapen. 

Externe oorzaken waarom peuter niet wil slapen

Behalve de slaapregressie zijn er ook externe oorzaken waarom jouw peuter niet wil slapen. Wij zetten hier de belangrijkste 4 op een rij:

1. Overstimulatie: is een van de meest voorkomende redenen waarom peuters vechten bedtijd. Het gebeurt wanneer de geest van een peuter overprikkeld raakt en hij het moeilijk vindt om genoeg te kalmeren om in slaap te vallen. Dit kan het gevolg zijn van verschillende factoren, zoals te veel schermtijd voor het slapengaan of stimulerende activiteiten, zoals spelen met speelgoed of rondrennen vlak voor het slapengaan. Hyperstimulatie verminder je door ervoor te zorgen dat hun kind een vaste routine heeft voor het slapengaan met kalmerende activiteiten zoals samen verhaaltjes lezen, een warm bad nemen en knuffelen.
2. Oncomfortabele slaapomgeving: een andere reden waarom peuters weigeren te gaan slapen is dat hun slaapkameromgeving niet comfortabel voor hen is. Veel voorkomende oorzaken zijn een te warm of te koud dekbed, te fel licht in de kamer, of harde geluiden van buitenaf die hen afleiden wanneer ze proberen te slapen. Zorg ervoor dat de slaapkamer van jouw peuter een ideale temperatuur heeft (ongeveer 18 graden), de lichten ’s nachts gedimd zijn en er niet te veel lawaai is.
3. Ziekte/gezondheidsproblemen: soms weigeren peuters ook naar bed te gaan omdat ze ziek zijn of ongemakken hebben, zoals verkoudheid, tandpijn of buikpijn. In deze gevallen is het raadzaam om contact met de dokter op te nemen, om het onderliggende probleem aan te pakken. 
4. Het missen van familietijd: sommige peuters hebben meer behoefte aan tijd samen en proberen bedtijd uit te stellen zodat ze meer tijd met jou kunnen doorbrengen. Creëer een extra hechtingsmoment met jouw peuter voor het slapen, om aan deze behoefte te voldoen vóór bedtijd. Bijvoorbeeld door samen te praten over de dag of een boekje te lezen.

De beste 6 strategieën om jouw peuter te laten slapen

1. Vasthouden aan een routine

Vasthouden aan een routine is essentieel om je peuter te helpen slapen. Een regelmatige bedtijd en kalmerende activiteiten voor het slapengaan helpen om makkelijker in- en door te slapen. Trek elke avond voor het slapen gaan ongeveer een uur uit voor rustige activiteiten. Geschikte activiteiten zijn: luisteren naar rustige muziek, een boek lezen bij weinig licht of een warm bad of warme douche nemen. De activiteit moet leuk en rustgevend zijn, dus vermijd tv-kijken, het spelen van videospelletjes of actief spel, dat je kind eerder energie geeft dan ontspant. Zorg ervoor dat het laatste deel van de routine in de slaapkamer plaatsvindt. Zo maakt jouw peuter rustig de overgang naar zijn bed en valt hij makkelijker in slaap. 

2. Positieve verbale versterking:

Positieve beloningstechnieken zijn ook een goede strategie om bedtijd voor jouw peuter leuker te maken. Verbale complimenten na een geslaagde nacht alleen slapen in zijn eigen bed werken vaak heel goed.

“Je hebt het geweldig gedaan en bent vannacht meteen gaan slapen.”

Naast het geven van complimenten helpt het vaak ook om je peuter te vertellen dat hij een “groot kind” is. Hierdoor gaat je peuter zich trots en volwassen voelen. Daardoor wil hij waarschijnlijk meer verantwoordelijkheid nemen en net als grote kinderen zelf gaan slapen en in bed blijven ’s nachts.

3. Maak kennis met de slaapfee

Een leuke speelse manier om kinderen te helpen beter te slapen is de slaapfee. De slaapfee is een denkbeeldig personage dat kinderen beloont als ze in bed blijven en zelf in slaap vallen. Je creëert dit leuke beloningssysteem door een pot of doos naast het bed te zetten. Slaapt jouw peuter goed? Dan stopt de slaapfee ’s nachts iets kleins in de pot, zoals een muntje, poppetje, of ander kleinigheid wat jouw peuter motiveert. Als de pot vol is, verdient je kind een speciale activiteit, zoals naar het park of de speelhal gaan.

3. Maak een stickertabel

Stickers zijn een geweldige manier om je kind te belonen voor het doorslapen. Ga voor het slapengaan met je kind zitten en maak samen een stickerkaart. Kies stickers die jouw peuter leuk vindt en plaats ze in kolommen of rijen op de kaart. Leg hem uit wat hij elke avond moet doen om een sticker te verdienen. Bijvoorbeeld: direct naar bed gaan zonder gedoe of de hele nacht in bed blijven tot het ochtend wordt. Wanneer de ochtend aanbreekt, geef je jouw kleintje zijn welverdiende sticker. Laat hem kiezen in welke kolom je de nieuwe sticker plaatst, zodat hij het gevoel heeft dat hij extra controle heeft over de vooruitgang. Dit zal hen nog meer aanmoedigen. 

4. Twee maal welterusten

Een van de beste methoden om uw kind te helpen beter te slapen is een tweede keer welterusten te komen zeggen. Deze techniek stelt kinderen gerust die bang zijn om alleen gelaten te worden in hun slaapkamer. Deze geruststelling helpt om zich beter te ontspannen en makkelijker in slaap te vallen.  

Bij deze techniek laat je jouw peuter weten dat je over 15 minuten terugkomt voor een tweede welterusten. Zelfs als ze nog wakker zijn als u terugkomt, beloont u ze voor het rustig liggen in bed (bijvoorbeeld met een positieve affirmatie of stickerkaart). Stel de tweede welterusten geleidelijk uit tot uw kind slaperig of half slapend is als u terugkomt. Het kan even duren voordat je kleintje gewend is aan deze nieuwe routine, dus zorg ervoor dat je het volhoudt. Je zult zien dat je peuter steeds sneller in slaap valt. 

5. Familiefoto’s

Peuters die moeite hebben met slapen omdat ze nabijheid missen, stel je extra gerust door een familie foto in de slaapkamer op te hangen. De foto dient als herinnering dat je, ook al bent je niet fysiek aanwezig, toch dicht bij bent en aan je peuter denkt. Het zien van jouw gezicht en dat van andere gezinsleden kan net dat extra stukje geruststelling en verbondenheid bieden wat jouw peuter nodig heeft om zich veilig genoeg te voelen om te gaan slapen. 

6. Gebruik een klok

Voor peuters die moeite hebben met het begrip tijd, kan een klok een goede manier zijn om hen te leren wanneer ze uit bed mogen komen. Markeer op een leuke en vrolijke manier het tijdstip waarop jouw kind uit bed mag komen. Leg hem uit dat wanneer de klok op dat  tijdstip staat hij uit bed mag komen. Deze strategie duurt soms een paar dagen tot een paar weken tot je peuter hem goed volgt. De eerste keren dat je peuter uit bed komt voor dit tijdstip is het daarom belangrijk dat je hem terug naar bed brengt. Als je volhoudt en consequent bent pakt je peuter deze strategie sneller op. Deze strategie werkt extra goed wanneer je hem combineert met een van de positieve bevestigingstechnieken, zoals de stickerkaart of slaapfee. 

Conclusie

Het kan moeilijk zijn om een peuter te helpen die niet wil slapen. Maar door te begrijpen waarom peuters niet slapen, een gezonde bedtijd routine te creëren, en motivatie strategieën toe te passen, zog je ervoor dat je peuter de rust krijgt die hij nodig heeft. Door deze veranderingen geleidelijk aan door te voeren, creëer je positieve slaapgewoonten waar ze nog jaren profijt van zullen hebben.

Veelgestelde vragen