Alles Over Nachtmerries En Hoe Je Ze Voorkomt!

Dromen tijdens je slaap is een natuurlijk proces. Toch is het hebben van dromen nog steeds een complex en mysterieus onderdeel van slaap. Dromen kunnen mooi zijn, maar ze kunnen eveneens eng of bedreigend zijn. Enge dromen geven veel stress. Een nare droom waar we zelfs wakker van worden, wordt een nachtmerrie genoemd. Het is vrij normaal om zo nu en dan nare droom te hebben. Wanneer dat vaker gebeurt, onderbreekt het je slaap en heeft een negatief effect op de rest van je dag. Nachtmerries roepen allerlei emoties op: boosheid, verdriet, schuld en angst. Na de nachtmerrie kan je nog de hele dag met deze emoties rondlopen.

Inhoudsopgave

Wat zijn nachtmerries?

Het is eerst belangrijk om te weten dat er een verschil is tussen een nare droom en een nachtmerrie. Ze zijn alle twee vormen van dromen, maar alleen van een nachtmerrie word je wakker. Nachtmerries zijn zulke levendige dromen die alle nare of negatieve emoties kunnen oproepen. Zo kunnen ze bedreigend, schokkend of bizar zijn. Slaap heeft normaal gesproken een aantal fasen. De meeste nachtmerries verschijnen tijdens de REM-slaap (rapid eye movement). Je ogen bewegen dan snel heen en weer. Ze zijn nog wel gesloten. De REM-slaap is de vierde en ook de laatste fase van een normale slaapcyclus. Bij de eerste drie fasen bewegen de ogen niet. In de REM-fase kom je onder andere mentaal tot rust. Je onthoudt de nachtmerries die je in deze slaapfase krijgt. Een slaapcyclus herhaalt zich gemiddeld wel vijf keer in een normale nacht. Een slaapcyclus duurt ongeveer 90 tot 120 minuten. Nachtmerries komen voornamelijk voor in de tweede helft van de nacht, waarbij de REM-slaap iets langer duurt.

Slaap Tip!

Checklist: 13 factoren die desastreus voor je slaap zijn

Gratis

Simpele, makkelijk toepasbare dingen waarmee jij voorkomt dat je je slaap saboteert, zonder in te leveren op je welzijn overdag.

Voordelen:

Binnen 30 dagen resultaat: gemiddeld 1 uur extra slaap per nacht
Op basis van wetenschappelijk gevalideerd onderzoek
Elke week een gratis tip in je mailbox
Al meer dan 27.000 lezers gingen je voor

Download de Gratis Checklist

Welke soorten nachtmerries zijn er?

In principe zijn er twee soorten nachtmerries, namelijk posttraumatische nachtmerries en thematische nachtmerries. Posttraumatische nachtmerries ontstaan door gebeurtenissen in het verleden. Thematische nachtmerries draaien steeds om een bepaald thema, bijvoorbeeld zombies of aliens.

Wanneer je een van deze specifieke dromen/nachtmerries hebt raden we je aan het bijbehorende artikel te lezen.

Dromen over een overleden persoon: dromen over iemand die is overleden duidt vaak op onverwerkte emoties, aanhoudend verdriet, of een behoefte voor afsluiting.
Dromen over achtervolging: dromen over achtervolging kan een teken zijn van onopgeloste problemen of angsten in ons leven.
Dromen over water: water staat vaak symbool voor emoties, onderbewuste gevoelens en veranderingen. Helder water kan positieve emoties vertegenwoordigen, terwijl troebel water vaak geassocieerd wordt met negatieve emoties zoals verwarring en onzekerheid. Verschillende scenario’s in je dromen, zoals alleen zwemmen of verdrinken, hebben ook specifieke betekenissen in termen van emotionele betekenis.
Dromen over je ex: er zijn verschillende redenen waarom je misschien droomt over je ex, bijvoorbeeld omdat je nog een wrok koestert of een frustratie hebt. Onopgeloste conflicten of negatieve gevoelens kunnen weer opduiken in onze dromen als een manier voor ons onderbewustzijn om ze te verwerken.
Dromen over vreemdgaan: dromen over vreemdgaan kunnen heel verontrustend zijn, maar hoeven niet noodzakelijkerwijs te wijzen op werkelijke gebeurtenissen. Dergelijke dromen kunnen symbool staan voor innerlijke gevoelens als schuld of onzekerheid in de relatie, ontevredenheid over bepaalde aspecten van de relatie, het ontbreken van emotionele of fysieke aspecten, of onderdrukte verlangens naar iets nieuws en spannends.
Dromen over slangen: dromen over slangen zijn veelvoorkomend en intrigerend. De meest voorkomende interpretaties zijn angst, transformatie, macht en verandering. Slangen in dromen worden ook geassocieerd met vernieuwing en transformatie, wijsheid en vruchtbaarheid.
Dromen dat je tanden uitvallen: dromen over uitvallende tanden is een veelvoorkomende en verontrustende ervaring die verschillende betekenissen kan hebben, zoals fysieke of psychologische problemen, veroudering, dood of transformatie.
Dromen over spinnen: Dromen over spinnen kan o.a. betekenen dat je je gevangen voelt in relaties of verplichtingen, angst en paniek.

Wat zijn de symptomen van nachtmerries?

Nachtmerries komen voor tijdens de REM-slaap. Als je een nachtmerrie hebt, word je wakker, ben je meteen alert en bewust van wat er zich in je droom heeft afgespeeld. Het is normaal dat je boos of bang bent. Fysieke symptomen zijn bijvoorbeeld dat je hartslag is veranderd of dat je flink bent gaan zweten, nadat je wakker bent geworden. Iemand die een nachtmerrie heeft gehad kan zich de volgende dag goed herinneren wat er in de droom gebeurde.

Wat zijn de oorzaken van nachtmerries?

Emoties en verwachtingen die we overdag ervaren, kunnen de inhoud van onze enge dromen en nachtmerries deels bepalen. Maar er is meer onderzoek nodig om eenduidige informatie te geven over de oorzaak van nachtmerries. Dit geldt ook voor het hebben van dromen in het algemeen: waarom dromen we en waar is veel dromen goed voor? Hebben dromen een betekenis? Dromen zouden wellicht goed kunnen zijn voor het verwerken van emoties en het opslaan van herinneringen. Misschien zijn nachtmerries een reactie op angst en trauma. Er is meer onderzoek nodig om informatie te geven over de oorzaken van nachtmerries.

Er zijn wel verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het hebben van nachtmerries.

Angst en stress: angst en stress zijn vaak de belangrijkste oorzaken van nachtmerries. Deze emoties kunnen ons brein beïnvloeden en ons ’s nachts laten piekeren, wat kan leiden tot intense en beangstigende dromen.
Trauma’s: traumatische gebeurtenissen kunnen ons brein blijven achtervolgen en leiden tot herbeleving van de ervaring in onze dromen.
Medicatie en drugs: bepaalde medicatie en drugs, zoals antidepressiva en slaapmiddelen, kunnen nachtmerries veroorzaken als bijwerking.
Slaapstoornissen: mensen die lijden aan slaapstoornissen, zoals slaapapneu, nachtelijke angstaanvallen of restless legs syndrom (RLS), hebben vaak last van nachtmerries.
Psychische aandoeningen: psychische aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen en posttraumatische stressstoornis (PTSS), kunnen nachtmerries veroorzaken.
Voeding: het eten van bepaalde voedingsmiddelen, zoals vettig en gekruid voedsel, kunnen leiden tot een slechte nachtrust en nachtmerries.
Fysieke aandoeningen: soms kunnen fysieke aandoeningen, zoals koorts of pijn, nachtmerries veroorzaken.
Veranderingen in de slaapcyclus: wanneer onze slaapcyclus verstoord is, bijvoorbeeld door een jetlag, kan dit leiden tot veranderingen in onze droomcyclus en nachtmerries veroorzaken.
Genen: nachtmerries kunnen ook worden veroorzaakt door genetische factoren, omdat sommige mensen genetisch gevoeliger zijn voor angst en stress.

Verschillende soorten nachtmerries

Trauma-gerelateerde nachtmerries: deze nachtmerries worden vaak veroorzaakt door een traumatische gebeurtenis of ervaring, zoals een auto-ongeluk. Mensen met PTSS (posttraumatische stressstoornis) hebben vaak last van door trauma veroorzaakte nachtmerries.
Angst gerelateerde nachtmerries: deze nachtmerries worden meestal veroorzaakt door een onderliggende angststoornis, zoals een gegeneraliseerde angststoornis of sociale angststoornis. Stressvolle gebeurtenissen in het leven, zoals examens of sollicitatiegesprekken, kunnen ook leiden tot angstige nachtmerries.
Door depressie veroorzaakte nachtmerries: als je lijdt aan een depressie kan je vaak donkere en verontrustende dromen of nachtmerries hebben. Depressie kan er ook toe leiden dat je steeds weer droomt over een negatieve gebeurtenissen.
Slaapstoornissen: bepaalde slaapstoornissen, zoals slaapapneu en restless leg syndrome, kunnen verstoringen in de slaap veroorzaken die leiden tot nare dromen of nachtmerries.

Wat zijn de gevolgen van nachtmerries?

Nachtmerries verstoren niet alleen de nachtrust, ze kunnen ook overdag voor problemen zorgen. Uiteraard kun je fysiek vermoeid zijn, want je hebt minder goed geslapen dan had gemoeten. De kwantiteit en kwaliteit van slaap verslechtert door nachtmerries. Daarnaast kun je overdag mentaal of emotioneel nog met de nachtmerrie bezig zijn.

Nachtmerries kunnen psychische klachten veroorzaken. Het werkt wisselwerkend: mensen met psychische stoornissen zoals depressies etc. hebben vaker nachtmerries. Mensen die nachtmerries hebben kunnen angstig zijn om weer nachtmerries te hebben. Het wordt dan een vicieuze cirkel van nachtmerries en angst voor nachtmerries. Als mensen proberen om minder te slapen, omdat ze bang zijn voor nachtmerries, maakt dat de kans op nachtmerries en insomnia alleen maar groter. Nachtmerries kunnen zo een risicofactor vormen en een negatief effect hebben op de fysieke en mentale gezondheid. Uiteindelijk kun je wel stellen dat nachtmerries niet goed zijn voor de kwaliteit van leven.

Hoe kan ik nachtmerries voorkomen?

In het kort:

Identificeer je triggers: als je weet wat je nachtmerries veroorzaakt, probeer dan die triggers te vermijden.
Doe ontspanningsoefeningen: probeer ontspanningstechnieken zoals yoga of meditatie om stress en angst te verminderen.
Slaap voldoende: zorg ervoor dat je voldoende rust krijgt, zodat je lichaam en geest kunnen herstellen van de activiteiten van de dag.
Houd een dagboek bij: het opschrijven van je dromen kan je helpen patronen te herkennen en eventuele problemen die ze veroorzaken te verwerken.
Ga niet met een lege maag naar bed: dit kan namelijk je bloedsuikerspiegel doen dalen wat tot nachtmerries kan leiden.
Vermijd het drinken van cafeïne voor het slapen gaan: probeer geen cafeïne te drinken voor het slapengaan want ook dat kan de slaap verstoren en tot nachtmerries leiden. Zorg ervoor dat je minimaal 4 uur voordat je gaat slapen stopt met het drinken van cafeïne.
Regelmatig slaapschema: zorg dat je zoveel mogelijk een regelmatig slaapschema aanhoudt om je natuurlijke slaapcyclus niet te verstoren.

Zorg ervoor dat het hebben van nachtmerries geen levenslang probleem wordt. Medicatie kan helpen om met nachtmerries om te gaan, maar gedragstherapie heeft ook verrassend positief effect op mensen, vooral die kampen met posttraumatische stress stoornis. Dr. Lancee van de Universiteit van Amsterdam, gespecialiseerd in nachtmerries, stelt dat IRT dat staat voor Imagenery Rehearsal Therapy oftewel Inbeelden en Veranderen positieve effecten heeft. Het is een methodiek die je ook zelf kunt toepassen. Het is aan te raden om bij heftige nachtmerries die door post traumatische gebeurtenissen zijn ontstaan, hulp te zoeken en samen met een professionele hulpverlener deze methodiek toe te passen.

De methode is als volgt: schrijf overdag op wat zich allemaal afspeelt in de (steeds terugkerende) nachtmerrie. Schrijf het hele verhaal op en wees daarin gedetailleerd. Neem de tijd om na te denken hoe je deze heftige droom positief zou kunnen afsluiten. Wat zou er in je droom kunnen gebeuren, zodat je daarna weer vredig door kan gaan met je leven?

Deze training kan in het begin veel negatieve emoties naar boven halen. Daarna neemt dit af en kun je meer controle uitoefenen op je dromen en nachtmerries. De nachtmerries zullen afnemen en zo kun je weer meer genieten van je nachtrust. Er zijn ook andere technieken waarbij in wordt gezet op lucide dromen, dromen terwijl je wakker bent, het confronteren van je angsten en ademhalingsoefeningen.

Bespreek met je huisarts je slaapproblemen. Wanneer er goed is gekeken naar de mogelijke oorzaken, kan er ook beter een diagnose worden gesteld. Als je een continu last ondervindt van nachtmerries zou je voorgeschreven medicatie kunnen krijgen. Het is veelal medicatie die gericht op het tegengaan van angst en depressies. Medicatie helpt sommige patiënten, maar lang niet iedereen. De medicatie Prazosin (voor hoge bloeddruk) schijnt effectief te zijn bij mensen die lijden aan posttraumatische stress stoornis en nachtmerries hebben.

Let op, medicijnen hebben namelijk ook bijwerkingen. Samen met je huisarts kun je een goede afweging maken van wat voor jou geschikt is. Ook kun je worden opgenomen in een slaapkliniek zodat je tijdens het slapen geobserveerd kan worden. Daar wordt gekeken naar je hartslag, hersenactiviteit, ademhaling, oog- en beenbewegingen, zuurstof in je bloed en spierspanning.

Behalve therapie en medicatie kun je aan je slaaphygiëne werken. Dit kan helpen om minder tot geen nachtmerries te krijgen. Een slaap hygiëne houdt in dat je goede slaapgewoonten hebt, zoals elke dag op tijd naar bed gaan en opstaan en dat je slaapkamer goed is ingericht om te slapen. Je slaapkamer moet een aangename kamertemperatuur hebben en donker zijn. Daarnaast moet je rustig kunnen slapen, dus geen storende geluiden kunnen horen.

Vermijd het drinken van dranken met cafeïne en alcohol en het gebruik van drugs. Als je vlak voor het slapen alcohol drinkt, kan het de nachtmerries alleen maar erger maken. Probeer ook minimaal drie keer per week te sporten en voor het slapengaan oefeningen te doen die helpen met mediteren en een rustige ademhaling. Relax.

Veelgestelde vragen over nachtmerries

Wat is de oorzaak van nachtmerries?

Er zijn verschillende factoren die kunnen bijdragen aan het ervaren van nachtmerries. Vaak worden nachtmerries veroorzaakt door stress, angst, traumatische ervaringen, medicatiegebruik, slaapstoornissen of het eten van bepaald voedsel voor het slapengaan. Ook kunnen bepaalde gezondheidsproblemen, zoals posttraumatische stressstoornis (PTSS), een rol spelen.

Wat moet je doen als je een nachtmerrie hebt gehad?

Als je een nachtmerrie hebt gehad, kan het helpen om rustig te blijven en jezelf te kalmeren. Probeer jezelf te herinneren dat het slechts een droom was en dat het niet echt is gebeurd. Het kan ook helpen om even uit bed te gaan, wat water te drinken en ontspanningsoefeningen te doen, zoals ademhalingsoefeningen of meditatie. Als nachtmerries regelmatig voorkomen en je slaap verstoren, kan het raadzaam zijn om hulp te zoeken bij een arts of een therapeut.

Wat is de functie van een nachtmerrie?

Hoewel nachtmerries vaak als vervelend worden ervaren, hebben ze ook een functie. Nachtmerries kunnen helpen bij het verwerken van angstige of traumatische ervaringen en kunnen ons leren omgaan met stressvolle situaties. Daarnaast kunnen nachtmerries dienen als waarschuwingssignaal voor onderliggende gezondheidsproblemen, zoals slaapapneu of PTSS.

Wat zijn de symptomen van een nachtmerrie?

De symptomen van een nachtmerrie kunnen variëren van persoon tot persoon, maar meestal gaat het om een intense angst of angstgevoel, een gevoel van machteloosheid en/of het ervaren van een dreigende situatie. Ook kunnen nachtmerries leiden tot transpireren, snelle hartslag en een verhoogde ademhaling. In sommige gevallen kan een persoon schreeuwen, huilen of bewegen tijdens de droom. Daarnaast kan je ook tijdens de nachtmerrie praten in je slaap.